Przedstawiamy II część rozważań trenera Marka Chrabąszcza.

AKTUALNE TENDENCJE ROZWOJOWE W TENISIE STOŁOWYM

Kontynuując moje rozważania na temat obecnych tendencji rozwojowych w tenisie stołowym, chciałbym naświetlić kilka wytycznych rozwoju nowoczesnego tenisa stołowego, zalecanych m.in. przez przedstawicieli ETTU, Serba Istvana Korpę i Chorwatkę Brankę Batinić (na co dzień pracujących w Niemczech), dodając przy tym kilka własnych spostrzeżeń. Wytyczne te, przeznaczone dla instruktorów i początkujących trenerów tenisa stołowego, wskazują aktualne tendencje rozwojowe w tenisie stołowym i winny być uwzględnianie w szkoleniu zawodników już od najmłodszych lat. Zdaję sobie sprawę, że dla wielu trenerów te wytyczne mogą wydawać się oczywiste i banalne, nie mniej jednak chciałbym, aby te wskazówki, oparte na doświadczeniach międzynarodowych trenerów, stały się zalążkiem do wspólnej merytorycznej ogólnopolskiej dyskusji na temat systemu szkolenia i ewentualnie stworzenia polskiego systemu szkolenia zawodnika. 

Ogólne wskazówki

Na etapie wstępnym szkolenia młodego zawodnika każdy trener winien zwrócić szczególną uwagę na kilka ważnych aspektów:

- rakietka winna być trzymana dokładnie pośrodku dłoni pomiędzy palem wskazującym a kciukiem (tzw. pozycja neutralna);

- bardzo ważne jest kształtowanie prawidłowej pracy nóg już w początkowym etapie szkolenia (nauka kroku odstawno-dostawnego i skrzyżnego oraz praca jednym krokiem)

- już od samego początku szkolenia winno się zwracać baczną uwagę na właściwe wykorzystanie nadgarstka i przedramienia w nauczania podstawowych elementów gry. Na dalszym etapie szkolenia jest o wiele trudniej wyeliminować ewentualne błędne przyzwyczajenia.

- ważna jest automatyzacja ruchów i obserwacja lotu piłki oraz poczynań przeciwnika - zalecany trening na wiele piłek oraz imitacja

- trening winien być jak najbardziej zbliżony do warunków gry na zawodach a trenowane elementy w miarę postępów umiejętności zawodnika - coraz bardziej nieregularne

- pod koniec etapu wstępnego zawodnik winien posiadać już taki repertuar zagrań aby bez problemu dostosować się do różnych warunków gry (różne okładziny, style gry, uwarunkowania zewnętrzne).

Aktualne trendy rozwojowe w kobiecym tenisie stołowym

Nowoczesny tenis stołowy u kobiet wciąż ewaluuje. Na przestrzeni lat od gry pasywnej,wyczekującej poprzez grę półwolejową, przekształca się obecnie w grę opartą na obustronnej rotacji ze zwróceniem uwagi na silną stronę bekhendową. Szczególnie duży akcent kładzie się na zwiększenie rotacji przy topspinie bekhendowym. Jednak na środku stołu, w zależności od indywidualnych predyspozycji ruchowych zawodniczki, winny one używać technik forhendowych. Zawodniczki winny stać bliżej środka stołu a sama gra powinna opierać się na unikaniu prostych błędów, a jej urozmaicenie – na zmuszaniu przeciwniczki do błędów.

Nadal sukcesy mogą odnosić zawodniczki grające defensywnie, szczególnie te, które w trakcie wymian zmieniają tempo gry, grają różnorodną rotacją topspinową oraz zmieniają miejsce upadku piłki.

Aktualne trendy rozwojowe w tenisie stołowym mężczyzn.

U zawodników atakujących, topspin forhend powinien być uderzeniem dominującym, który daje przewagę podczas wymiany. Gra powinna się opierać na obustronnej rotacji, ze zwróceniem uwagi na jak najszybsze zakończenie akcji. Ustawienie zawodnika winno znajdować się wyraźnie na stronie bekhendowej .

Zawodnicy grający defensywnie, choć występują obecnie coraz rzadziej, oprócz gry destrukcyjnej winni w swoim repertuarze posiadać umiejętność gry atakiem i kontratakiem nie tylko forhendowym ale także agresywną grą czopem na bekhendzie. Ze względu na zmieniający się charakter gry obronnej, zawodnicy tacy są zmuszani do bardzo dynamicznej i szybkiej gry. To z kolei powoduje, że przygotowanie fizyczne odgrywa u nich niezwykle ważną rolę.

Przygotowanie fizyczne

Trening przygotowania fizycznego powinien odbywać się regularnie przez cały okres szkolenia zawodnika. Trening taki winien być prowadzony w różnych formach (trening wzmacniający układ kostno-stawowy i mięśniowy z wykorzystaniem odpowiednich urządzeń na siłowni oraz przyborów. Nie powinno stosować się treningu siłowego na siłowni u bardzo młodych zawodników ze względu na zbyt słabą muskulaturę ciała oraz budowę ich kości i stawów. U takich zawodników winno stosować się trening stacyjny, trening interwałowy lub wytrzymałościowy bazując na oporze lub ciężarze własnego ciała lub na niewielkich obciążań do 2 kg. Trening siłowy i wytrzymałościowy winien być stosowany w odpowiednim okresie makrocyklu treningowego. Nagannym jest stosowanie treningu siłowego czy wytrzymałościowego tuż przed ważnymi zawodami.  

Równie ważnym u tenisisty stołowego jest trening szybkości ogólnej a w szczególności szybkości specjalnej. Trening szybkości specjalnej winien być wykonywany często, także jako przerywnik pomiędzy kolejnymi ćwiczeniami taktycznymi na stole. W początkowym etapie szkolenia młodego zawodnika bardzo ważnym jest także trening gibkości, kształtowania czasu reakcji oraz koordynacji wzrokowo-ruchowej a co za tym idzie trening czucia głębokiego (propriocepcji).

Praca nóg

Nowoczesny tenis stołowy jest grany zawsze w ruchu. Umiejętność szybkiego przemieszczania się przy stole w nowoczesnym tenisie stołowym jest obecnie jedną z najważniejszych składowych u dobrego zawodnika i uzależniona jest od odpowiedniej pracy nóg. Należy zwrócić większą uwagę na ustawienie punktu środka ciężkości, aby poprawić ruchliwość przy stole. Środek ciężkości zawsze winien znajdować się z przodu pomiędzy nogami, które winny być rozstawione od siebie na szerokość ramion.

Dominującym sposobem poruszania się powinien być krok odstawno-dostawny, czyli najpierw jedna noga powinna być odstawiona w bok w kierunku przemieszczania się a następnie druga dostawiona do poprzedniej. Częstym błędem u początkujących zawodników jest odwrotna kolejność przemieszczania nóg, co może doprowadzać do przewracania się lub utraty stabilności. Innymi formami przemieszczania się przy stole winny być: krok skrzyżny (szczególnie często stosowany przez chińskich zawodników grających stylem piórkowym), odskoki, doskoki czy też praca jednym krokiem (np. podczas krótkiego przebicia czy flipa). Wszystkie te rodzaje przemieszczania się przy stole winny być kształtowane już w początkowym etapie szkolenia

Serwis

Serwis powinien mieć zawsze określony cel i zagrywany mądrze taktycznie. Tuż przed serwisem zawodnik serwujący winien przeprowadzić błyskawiczną analizę ustawienia zawodnika odbierającego, tak aby wymusić u niego błędny odbiór (np. u zawodnika stojącego zbyt blisko stołu zagrać długi, szybki serwis pod łokieć). Piłeczka winna być zagrywana w różne miejsca na stole (krótko, półkrótko, długo). Serwis powinien być na tyle skuteczny, aby (o ile nie został zdobyty punkt bezpośrednio z serwisu) w co najmniej trzecim tempie uzyskać wyraźną dominację w wymianie, ułatwiającą zdobycie punktu. Musi charakteryzować się różnorodną rotacją, najlepiej kombinowaną ale także skuteczne mogą być serwisy bez rotacji z newralgicznych momentach meczów. W zdecydowanej większości winno się stosować serwisy forhendowe o różnych wysokościach podrzutu, nie zapominając jednak o serwisach ze strony bekhendowej.

Odbiór serwisu

Dobry zawodnik musi posiadać w repertuarze swoich zagrań skuteczny odbiór serwisu. Podczas odbioru serwisu rakietka winna zawsze znajdować się powyżej powierzchni stołu tuż przed tułowiem zawodnika odbierającego. Odbiór serwisu, o ile pozwalają na to umiejętności zawodnika, winien być jak najbardziej agresywny i wymuszający bezpośrednie zdobycie punktu po serwisie lub co najmniej przejęcie inicjatywy przez zawodnika odbierającego. Serwis winien być odbierany przy zastosowaniu różnych technik (topspin, flip, przebicie), granych zamiennie lub mieszając je ze sobą. Przy odbiorze serwisu winno się zmieniać miejsce upadku piłki, chyba że taktyka gry wymusza inaczej.

Sposób prowadzenia gry - przejście z gry pasywnej do aktywnej

Sposób prowadzenia gry oznacza szukanie optymalnych dla zawodnika zagrań oraz sytuacji w wymianie w celu zdobycia punktu.

Zawodnik powinien w trakcie wymiany dążyć do przejścia od gry pasywnej (np. gry blokiem Bh) do obustronnej rotacyjnej gry aktywnej z ukierunkowaniem na topspin Fh. Rakietka zawsze powinna, jeśli jest to możliwe w czasie akcji, być nad stołem. Oprócz normalnej gry po przekątnej powinno się częściej grać po prostej lub na ciało. Ważnym jest aby nie grać zawsze zagrań o jednakowej sile. Należy pamiętać o zmianie rotacji, tempa i zmianie upadku piłki. W odpowiedzi na półdługie i długie piłki naszego przeciwnika, powinno się grać silnym atakiem topspinowym.

W bliskiej odległości od stołu, na stronie forhendowej i na środku stołu, jako dominującym winien być stosowany topspin Fh, wykonywany z krótkim zamachem od biodra a w miarę możliwości grany także po prostej. Celem jest uniemożliwienie zagrania przeciwnikowi jego punktujących zagrań i jednoczesne przejęcie inicjatywy z zastosowaniem własnych uderzeń topspinowych.

Pomiędzy poszczególnymi uderzeniami ważna jest faza przygotowawcza danego uderzenia, która decyduje, w którą stronę zostanie zagrana następna piłka.

Proste i łatwe zagrania blokiem przez przeciwnika powinny być natychmiast neutralizowane poprzez stosowanie urozmaiconych zagrań (np.gry rotacyjnej). Oprócz gry pasywnym blokiem Bh, winno rozwijać się inne, najlepiej aktywne techniki bloku. Klasyczne zagranie półwolejem bekhend (szczególnie w grze mężczyzn) na skutek udoskonalenia krótkich zagrań ofensywnych, w dobie nowoczesnego tenisa stołwego nie powinno być stosowane.

Priorytetem w szkoleniu winno być także rozwijanie krótkich technik topsinowych na bekhendzie, w których długość ruchu zależna jest od odległości od stołu

Podsumowanie

Powyższy artykuł przedstawia aktualne tendencje rozwojowe tenisa stołowego w Europie i ma na celu wskazanie początkującym instruktorom czy trenerom w jakim kierunku winno obecnie iść nauczanie gry oraz szkolenie w tenisie stołowym.

Marek Chrabąszcz

 

Źródło: www.dozts.pl

Ucząc się odlepszych cz.I